Sevdalinka

Kendilerine sunulan yetmiş, seksen yıllık ömrün ilk ve son onar yılı, çocukluğun bilinçsizliği ve yaşlılığın çaresizliği içinde geçtiğine göre, ellerine kalan elli yılı, itişip kakışarak, dövüşerek, sonra da dövüşmenin getireceği yıkıntılara ve kayıplara hayıflanarak heba etmek için mi dünyaya yollanmıştı insanoğlu? Bogomil, Hıristiyan, Musevi ya da Müslüman, ne olursa olsun, ne biçim bir kaderdi insanoğlununki?

Savaş insana her şeyi öğretir. Bir de barış içinde yaşamayı öğ-retse, keşke

Güç ve para, süsler, mücevherler, zengin giysiler, ağır yemekler insanı ruhundan, Tanrısından koparıp şeytanın mekânına çeker. Dünya nimetleri şeytan işidir.

Allah'a yakın olmak istiyorsan, sakin ve sade ol."

Allah'ın adını kullanarak, insanlara Allah adına eziyet ve kıyım yapan herkes şeytandır,"

Hayatım boyunca sadece savaştan korktum ben. Savaş bütün kötülüklerin anasıdır. insanın içinde vahşi ve kötü ne varsa ortaya dökülmesinden başka hiçbir işe yaramaz. Hiçbir topluma hayır getirmemiştir bugüne kadar. Şeytan işidir savaş. Ama korkarım bizim için artık kaçınılmaz oldu."

Köklü terbiyenin, görgünün yerini hiçbir şey tutmaz. Eşini soylu bir aileden seçmekle, isabetli bir şey yapmış oluyorsun,

Zaten Bosna bu

265

sekiz-on asil ailenin bölüştüğü topraklar üzerine kuruluydu. Çen-giçler, Dumişiçler, Başagiçler, Ciniçler, Kulenoviçler bunlardan 266 başlıcalarıydı.

Sakın ola ki, hayatınız boyunca hiçbir Boşnak'a neyin doğru, neyin yanlış olduğunu öğretmeye kalkmayın.

Bizler dünya yüzüne belli görevlerle yollanırız, Stefan. Halklarımızın çobanı, tahtlarımızın bekçisiyiz bizler. Kendi isteklerimiz, kendi tercihlerimiz yoktur.

Olmamalıdır. Her şey ama her şey, devletimizin bekası içindir."

Boşnaklar'ın kralı olabilirsin ama hiçbir zaman Tanrı'nın kulu olduğunu unutma oğlum.