De laatste opera in Beth Varda

'Ik heb een pacemaker,' fluisterde hij toen ze weer in zijn slaapkamer overnachtte en het niet bij kussen alleen bleef.
'En ik heb een kunstheup.'
'De lamme en de klamme vatte vlamme,' zei hij. Ze kregen de slappe lach, waarmee de laatste terughoudendheid over hun oude lijf werd weggenomen. Als verliefde pubers gingen ze op verkenningstocht en deden al vóór tienen, gesloopt, het licht uit. Niets geen pantser, met niemand had ze zo speels kunnen zijn en zo kunnen lachen bij het vrijen, zo zichzelf zijn zonder schaamte, ongeremd doen waar ze zin in had.

In Beth Varda, een particulier verzorgingshuis voor oude, joodse musici in de Noord-Hollandse duinen benadert dirigent Dudy enkele bewoners om een door hem gecomponeerde opera in te studeren en op te voeren. Ze zien het eerst niet zitten, maar hij weet hen met zijn enthousiasme en de gespeelde fragmenten uit de opera bij hun volgende ontmoeting te overtuigen. Twee oude rotten in het vak, onder wie Selma, zullen de hoofdrollen vertolken. Intussen gaat het leven in Beth Varda gewoon door. Selma en haar vriendinnen vertellen elkaar hun eigen geschiedenis en op de achtergrond speelt een ontluikende liefde. Langzamerhand beweegt deze zorgvuldig geconstrueerde roman zich naar een bijzonder einde.

Met thema's als vriendschap, passie en liefde op hoge leeftijd, humor als levenskracht, en het verwerken van pijnlijke zaken uit het verleden, verpakt in een verhaal vol vaart en humor, houdt Tsafrira Levy de aandacht van de lezer van begin tot eind vast.

Tsafrira Levy is geboren en getogen in Israël en woont intussen 42 jaar in Groningen, waar ze haar studie klinisch psychologie heeft afgemaakt en in dat vak werkzaam is geweest. Vanaf 1997 publiceert ze in het Nederlands in verschillende genres (jeugdliteratuur, poëzie, romans voor volwassenen, essays). Ze is getrouwd en heeft drie kinderen. Zie ook: www.tsafriralevy.nl

'Toen ik na de laatste bladzijden van deze roman naar het centrum van Bergen wandelde, viel mijn oog steeds op de oude en zeer oude mensen die zich achter hun rollator of op de fiets traag voortbewogen door het hen omringende, snellere verkeer. Er waren erbij die zo in Beth Varda gesitueerd hadden kunnen worden. Deze roman laat zien dat het leven van de zeer-ouden bepaald niet oninteressant of saai is. De vitaliteit, levensdrift en durf om nieuwe wegen in te slaan, nieuwe projecten en plannen aan te pakken, in weerwil van kwetsuren en trauma's in het verleden, die samenhangen met de geschiedenis van onderdrukking en vernietiging van joods leven, getuigt van een groot verlangen naar het leven en naar het op afstand houden van de dood.

Je hebt je roman goed opgebouwd aan de hand van de muzikale verledens van je personages. Dat centrale element draagt de roman… Wat had ik een van de opera-uitvoeringen graag bijgewoond om te zien dat het lukte de valkuil van het pathetische te vermijden. Maar natuurlijk heb ik alles bijgewoond door wat je erover hebt geschreven.
H. J., theoloog en literatuurliefhebber