Maksim Qorki

Mən çox sonra anladım ki, ruslar dilənçi və yoxsul həyatları ucbatından, ümumiyyətlə, dərd və kədərlə əylənməyi sevir, bir uşaq kimi öz dərdləri ilə oynayır və bədbəxt olmaqdan çox nadir hallarda xəcalət çəkirlər.

Bitib-tükənməyən yeknəsəq günlər içərisində dərd bir bayrama çevrilir, yanğın əyləncə kimi görünür.

Mənasız bir üzdə cırmaq yeri də yaraşıqdır...

Məhəbbət adlanan hisslərin canlı, titrək, əlvan boyaları artıq qəlbimdə solub rəngini itirir, indi ruhumda hər şeyə qarşı bir kin və qəzəbin boğucu göy alovları getdikcə daha tez-tez alışıb-yanır, ürəyimdə ağır bir narazılıq duyğusunun və bu bozumtul, həyat əlaməti olmayan boşluq içərisindəki yalqızlıq düşüncəsinin atəşi közərirdi.

– Kim müdafiə eləsin? – deyə soruşdu.

– Hamı!

– Buna bax, ha! Yox, bu olan iş deyil.

– Biz arvadların məhəbbəti pak deyil!.. Biz özümüzə lazım olanı sevirik.

– Bu vəhşi həyatdan özün də vəhşiləşirsən!

Cəza dəhşətli deyil, məhkəmə dəhşətlidir. Bunu sözlə deməyi bacarmıram...