Yad Qadına məktublar

«Başqalarının xoşuna gəlmək üçün onların ürəyinə yatan və onları məşğul edən məsələlərdən danışmaq lazımdır; gərək əhəmiyyətsiz şeylər barədəki mübahisələrdən vaz keçəsən, nadir hallarda nəsə soruşasan və heç bir halda onlardan ağıllı olduğun barədə şübhələnmələrinə əsas verməyəsən».

Mən özüm xasiyyətcə utancaq və susqunam. Kəskin nifrət, yaxud böyük xoşbəxtlik duyduğum (belə və-ziyyətdə mən heç özüm özümü tanımıram) də qiqələrdən — başqa, mən nadir hallarda öz hisslərimi büruzə — verirəm. Bu, mənim günahım deyil. Sərt adamlar olan valideynlərim məni belə tərbiyə ediblər. Mənim görkəmim həmişə ifrat dərəcədə ciddidir, elə özüm də beləyəm.

Əgər biz hamımız hamımızın haqqında deyilənlərin hamısını bilsəydik, onda heç kim heç kimlə danışmazdı

Ancaq subay adam qadın şıltaqlıqlarından bəyəm bu dərəcədəmi azaddır? Əgər o, müqəddəs adam deyilsə, onun həyatında mütləq hansısa bir qadın peyda olacaq, məşuqə isə qanuni arvaddan daha təhlükəlidir.

– Deməli, darıxmağı da bacarmaq lazımdır?

«Əgər biz hamımız hamımızın haqqında deyilənlərin hamısını bilsəydik, onda heç kim heç kimlə danışmazdı».

həya romantik və melanxolik naturanın sadiq əlamətidir

«Hər cür haqlı irad adama toxunur», – Stendal belə deyirdi. Sizin müsahibiniz, ola bilsin ki, dəlillərinizin təkzibolunmazlığını lap etiraf da etməli olsun, ancaq o bunu sizə heç zaman bağışlamayacaq.

Əgər qadınla onun xasiyyəti və gözəlliyi barədə danışsaq, ondan uşaqlığı, zövqləri, yaxud onu kədərləndirən şeylər haqqında soruşsaq, biz heç zaman qadını darıxdırmarıq. Siz də əgər özü barəsində danışmasını xahiş etsəniz, heç zaman kişiləri darıxdırmazsınız. Neçə-neçə qadın özünə mahir dinləyici olmaq şöhrəti qazandırıb! Belə baxanda, heç xüsusi olaraq dinləməyə də ehtiyac yoxdur, yetər ki, yalnız özünü qulaq asırmış kimi göstərəsən.

Axırıncı müharibə vaxtı bir qadın onu sevən zabitdən ərə getmək təklifi almışdı. Qadın düşünmək üçün zabitdən yalnız bir gecəliyə möhlət istəmişdi və ertəsi gün zabitə yazmışdı ki, bəs bu təklifə razıdır. Lakin həmin gün – 1940-cı ilin 10 mayında almanların həmləsi başlandı və zabit cəbhəyə göndərildi, qadının məktubu it-bata düşüb ünvana çatmadı. İkiqat iflas ucbatından – öz ölkəsinə və öz hisslərinə görə – ümidsizliyə düşən zabit Ölümün nazını çəkməli oldu. Bu üzüyola xanım, bir qayda olaraq, öz kavalerlərini diqqətsiz buraxmır... Həmin qadının qismətinə acı peşmançılıq, təəssüf hissi düşdü. Çünki qadın bu nikahı çoxdan arzulayırdı, möhləti yalnız abır və ləyaqət hissinə görə xahiş etmişdi. Bəyəm elə həmin dəqiqə «hə» demək daha yaxşı olmazdımı?