Yüzyıllık Yalnızlık

Çocukluğundan beri ömrünü zehir eden korkunun, yaşamının son iki saatinde neden uçup gidiverdiğini kendisi de anlayamadı. Az önceki yürekliliğini yeniden göstermeye kalkışmadan, mahkemece, kendisine yöneltilen suçlamaları kayıtsızlıkla dinledi. Ursula'yı anımsadı. Bu saatlerde kestane ağacının altında Jose Arcadio Buendia ile sabah kahvesini içiyordur diye düşündü. Daha adı konmamış sekiz aylık kızını ve ağustosta doğacak çocuğunu düşündü. Bir akşam önce ertesi günkü yemek için geyik etini tuzlarken bıraktığı Santa Sofia de la Piedad'ı düşündü; omuzlarına dökülen saçlarını, yapma gibi duran kirpiklerini özledi.

Yaşamla hesabını kesin olarak kapatırken kendi insanlarını düşündükçe duygulanmıyor, en çok nefret ettiği kişileri aslında nasıl sevmiş olduğunu anlamaya başlıyordu.

Şafak sökerken, Albay Aureliano Buendia kendi kendini yiyerek uykusuz geçirdiği gecenin bitkinliği içinde, infazdan bir saat önce hücreye girdi. Albay Gerinaldo Marquez'e, Komedi bitti, arkadaş, dedi. -İdam hükmünü sivrisinekler yerine getirmeden bir an önce çıkalım buradan. Albay Gerineldo Marquez, bu tutum karşısında duyduğu tiksinmeyi gizleyemedi.

-Hayır, Aureliano, diye karşılık verdi. -Senin kanlı bir despot olduğunu görmektense ölmeyi yeğlerim.

Albay Aureliano Buendia, -Öyle bir şey görmeyeceksin, dedi. -Hadi şimdi pabuçlarını giy de bu boktan savaşı bitirmeme yardım et.

Albay Aureliano Buendia bu sözü söylediği zaman, savaşı çıkarmanın, savaşı bitirmekten kolay olduğunu bilmiyordu.

-Hiçbir yere gidecek değiliz, dedi. Burada çocuk sahibi olduk, o yüzden burada kalacağız.

Jose Arcadio Buendia,

-Ama daha hiç ölen olmadı, diye karşılık verdi. İnsanın oturduğu toprakların altında ölüleri yoksa, o adam o toprağın insanı değildir.